Kersenboomgaard als centraal park van Hof van Holland

Wander Hendriks, stedenbouwkundige bij de gemeente Nijmegen en betrokken bij een groot aantal planontwikkelingen in de Waalsprong, vertelt over de oude kersenboomgaard vlakbij station Lent. Een plek waar wel veel aandacht voor is maar toch ook weer niet. Hoe zit dat nou precies?

Wander: ‘Hoewel we een tender (aanbestedingstraject) hebben uitgeschreven voor de kersenboomgaard hebben we nog geen winnaar gekozen. Niet omdat er geen goede ideeën tussenzaten. Integendeel zelfs. Maar we hebben besloten de ontwikkeling nog even op pauze te zetten. We gaan namelijk eerst het gebied óm de kersenboomgaard in ontwikkeling brengen. Door de nieuwe bouwhoogtes die mogelijk zijn vanuit het recente bestemmingsplan Hof van Holland mogen we op deze plek de hoogte in. Dus aan de kant van station maken we langs de boomgaard een stedelijke wand met bebouwing in verschillende hoogtes. Het effect van deze manier van planontwikkeling is dat de boomgaard wordt geframed. Hij krijgt als het ware betekenis door z’n omgeving. Zonder iets te doen aan de boomgaard zelf, wordt het vanzelf iets.’ 

Hoewel hoogstamboomgaarden lang mee gaan en overkomen als 'eeuwenoude' landschapselementen zijn ze eigenlijk juist altijd aan verandering onderhevig. Een hoogstam appelboom kan ruwweg een jaar of honderd mee gaan. Een sterke peer kan onder gunstige omstandigheden zelfs de 200 jaar halen. Maar omdat nieuwe kersenaanplant op de plek van een voormalige boomgaard ongunstig is voor nieuwe aanplant, rouleerden de boomgaarden vaak door het landschap. 

‘Als je luchtfoto’s terugkijkt’, zegt Wander, ‘dan zie je dat de kersenboomgaard verschuift in de tijd. Om de productie optimaal te houden, wordt om de paar jaar aan de ene kant een rijtje bomen gerooid om daar aan de andere kant nieuwe aanplant voor terug te zetten. De oude gronden krijgt zo de tijd om weer te herstellen. Als we de boomgaard gaan kaderen, gaan ‘inbouwen’, dan kan hij geen kant meer op. Dus we hebben een goede analyse nodig hoe we er voor zorgen dat het een levendige boomgaard blijft en de functie van park voor de Waalsprong kan krijgen. Want dat is wat we willen! Er is heel veel ander groen in de omgeving maar dat noemen wij landschap. Een landschap waaiert uit naar de omgeving. Daarentegen krijgt de kersenboomgaard straks de functie van park; een afgebakend gebied binnen de bebouwde stedelijke omgeving. En het wordt onderdeel van de Urban Fit Track die door Hof van Holland, Woenderskamp en Koudenhoek gaat lopen. Het is dus van uiterst belang dat we zorgvuldig omgaan met de inpassing en behoud van de kersenboomgaard als centraal park van Hof van Holland!’